Iran đã “tóm” được “mãnh thú” 6 triệu đô của Mỹ như thế nào?

(Dân trí) - Việc Iran thu giữ được chiếc máy bay do thám không người lái RQ-170 Sentinel, chiếc máy bay được mệnh danh “mãnh thú”, được cho là một tổn thất nặng nề đối với Mỹ song đồng thời là một chiến thắng lớn của Iran.
 >>  Iran “khoe” máy bay Mỹ bị bắn hạ

Các quan chức quân đội Iran đang kiểm tra chiếc máy bay RQ-170 Sentinel gần như vẫn còn nguyên vẹn.

Mất mát lớn của Mỹ

Vài giờ sau khi đài truyền hình nhà nước Iran cho phát hình ảnh về chiếc máy bay không người lái cánh dơi, màu kem RQ-170 Sentinel của Mỹ, giới chức Iran cho rằng chiếc máy bay do thám này là bằng chứng rõ ràng về thái độ thù địch thường trực của Mỹ đối với Iran.

“Iran sẽ nhắm tới tất cả các căn cứ quân sự của Mỹ trên khắp thế giới”, nếu có thêm vi phạm nữa, nhà lập pháp theo đường lối bảo thủ Mohammad Kossari đã cảnh báo như vậy. Và ông cho biết phản ứng của Iran sẽ “khủng khiếp”.

Trong khi đó, giới chức Mỹ khẳng định với “chắc chắn cao” rằng chiếc máy bay mà Iran “khoe” vào tuần trước chính là chiếc mà lực lượng Mỹ ở Afghanistan bị mất cách đây không lâu. Chiếc máy bay khi đó đang trong sứ mệnh tình báo tìm kiếm bằng chứng về hoạt động vũ khí hạt nhân của Iran.

Vụ mất chiếc máy bay tàng hình trên là “rất nghiêm trọng”, Robert Densmore, nhà báo quân sự và là cựu sỹ quan thuộc Hải quân Mỹ cho biết. “Máy bay không người lái Sentinel sở hữu công nghệ rất hiếm. Vì vậy để một chiếc trong tình trạng vẫn còn tốt như thế này rơi vào tay đối phương là rất nghiêm trọng”.

“Về mặt chiến lược, Mỹ sẽ phải gánh chịu tổn thất nặng nề trong vụ việc này, bởi…chiếc máy bay có radar, phần thân và vỏ ngoài làm cho nó khó phát hiện cùng các thiết bị điện tử bên trong là những thiết bị công nghệ rất cao”, Densmore cho biết thêm.

“Về mặt ngoại giao, Iran đang được “nâng tầm””, sau vụ các nhà ngoại giao nước này bị trục xuất khỏi London, và chương trình hạt nhân của nước này bị theo dõi chặt chẽ hơn, Densmore nhận định.

Iran đã chính thức gửi phàn nàn tới Hội đồng bảo an Liên hợp quốc về sự vi phạm “rõ ràng và khiêu khích” đối với không phận của nước này, đồng thời yêu cầu “lên án những hành động hiếu chiến như vậy”.

Đài truyền hình nhà nước PressTV cho biết, theo luật quốc tế thì các chuyến bay bí mật của Mỹ trên bầu trời Iran là “hành động chiến tranh”.

Iran đã “tóm” được “mãnh thú” như thế nào?

Có biệt danh “Mãnh thú của Kandahar”, sau khi lần đầu tiên lộ diện vào năm 2009 trên đường băng ở Kandahar, Afghanistan, chiếc máy bay được sử dụng để theo dõi nơi ẩn náu của Osama bin Laden tại Pakistan, mà không hề bị phát hiện trước vụ đột kích tiêu diệt trùm khủng bố al-Qaeda vào tháng 5 vừa qua.

Lực lượng vệ binh cách mạng Iran (IRGC) cho biết cơ quan này đã phát hiện và bắn hạ chiếc máy bay. Sau khi vượt qua biên giới vào Iran, “chiếc máy bay này đã rơi vào bẫy của lực lượng vũ trang chúng tôi và đã bị bắn hạ”, người đứng đầu không quân của IRGC, Ali Hajizadeh, cho hay. “Các chuyên gia quân sự hiểu rõ công nghệ của chiếc máy bay này quý báu như thế nào”, ông cho hay.

Ngoài ra, báo chí Iran còn đưa tin, giới chức Nga, Trung Quốc “đã yêu cầu được xem xét chiếc máy bay do thám Mỹ”.

Hình ảnh video do đài truyền hình Iran phát cho thấy Hajizadeh và một sỹ quan khác đang xem xét chiếc máy bay với những đường cong nhằm tránh radar và sải cánh giống với loại máy bay ném bom tàng hình B-2 lớn hơn. Nó được đặt trên bục với những tấm biển ngữ làm che mất phần bánh của máy bay.

Hiện chưa rõ làm thế nào Iran thu giữ được chiếc máy bay gần như vẫn còn nguyên vẹn. Một số chuyên gia Mỹ phủ nhận khả năng Iran có thể “hack” rồi sau đó chiếm quyền kiểm soát chiếc máy bay, như họ đã tuyên bố. Tuy nhiên, những vụ chiếm quyền kiểm soát như thế này đã từng xảy ra trên những trận chiến khác, mà nổi tiếng là giữa lực lượng Hezbollah ở Li-băng và máy bay do thám của Israel.

Theo một số nhà phân tích, thông thường chiếc RQ-170 sẽ phải có một cú tiếp đất xóc, do nó thường bay ở độ cao khoảng 15.000m. Tuy nhiên, video của Iran cho thấy chiếc máy bay bị hư hại rất ít, ngoại trừ cánh có vẻ như được chỉnh lại và có một vết lõm ở rìa cánh trái.

Một nguồn tin quân sự cấp cao của Mỹ “với hiểu biết sâu về máy bay không người lái Sentinel” lý giải, chiếc máy bay “có vẻ như không bị hư hại lớn là bởi nó được lập trình bay từ từ và tìm một nơi hạ cánh, chứ không phải bị đâm”.

“Đây là một phần thưởng lớn (cho Iran), xét về mặt công nghệ”, nguồn tin cho hay với Fox News.

Chiếc máy bay tàng hình không người lái giá 6 triệu USD do Chương trình phát triển tiên tiến của Lockheed Martin sản xuất. Đây là vụ mất công nghệ tàng hình nổi bật thứ ba của Mỹ. Vụ đầu tiên là chiếc chiến đấu cơ F-117 bị bắn hạ trong cuộc xung đột Kosovo năm 1999 và vụ thứ hai là chiếc trực thăng tàng hình bị gặp nạn và đã được cho phá hủy gần như hoàn toàn trong cuộc đột kích và tiêu diệt Bin Laden hồi tháng 5 vừa qua tại Pakistan.

Tuy nhiên, theo trang web về máy bay AviationIntel.com chiếc máy bay tàng hình bị Iran thu giữ không sở hữu công nghệ tàng hình tinh vi nhất.

RQ-170 “được xây dựng với ý niệm là nó có thể bị phá hủy”, vì vậy nó sở hữu “những đặc điểm tàng hình giới hạn”. Điều này có nghĩa là “những bí mật tàng hình nhạy cảm nhất” của quân đội Mỹ không chứa đựng trong chiếc máy bay này, trang web nhận định.

AviationIntel cũng cho rằng Iran đã bí mật nhận của Nga một hệ thống làm nhiễu sóng di động và tình báo tiên tiến, có tên gọi “Avtobaza”. Hệ thống này có thể phát hiện được chiếc máy bay tàng hình RQ-170 và làm nhiễu hay chặn liên lạc của nó.

“Không có lý do gì hệ thống này không phát hiện được Sentinel và làm nhiễu sóng nó đồng thời cảnh báo cho máy bay chiến đấu cùng hệ thống tên lửa SAM (đất đối không)”,  AviationIntel cho biết. “Hơn nữa, những hệ thống như thế này được dùng để giao hội trực tiếp với các cơ sở phát triển tên lửa của Iran”.

Trang web này cũng cho rằng nhiều khả năng một trong những video truyền trực tiếp, bản đồ radar chi tiết hoặc thông tin điện tử đã khiến hệ thống Avtobaza dễ dàng phát hiện.

Trong khi đó, giới chức Iran cho biết đây không phải là máy bay không người lái đầu tiên bị bắn hạ tại khu vực. Hồi tháng 1 năm ngoái, Hazijadeh cho biết Iran đã “bắn hạ một lượng không nhỏ máy bay do thám tiên tiến”. Iran đã “mời chuyên gia Nga” tới xem xét 2 chiếc trong số chúng và “sau đó phát triển các thiết bị đánh chặn”, hãng thông tấn Fars đưa tin.

Phan Anh