07:25 | 20/09/2011

Năm học 2011 - 2012, ngành GD - ĐT khẳng định sẽ phát huy sức mạnh để thực hiện bước đột phá trong đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy và học, tạo tiền đề cho đổi mới căn bản, toàn diện nền giáo dục. Bước đi đầu tiên là giảm tải nội dung nhiều môn học nhằm khắc phục sự nhàm chán cho học sinh. Dưới đây là cuộc trao đổi với THỨ TRƯỞNG BỘ GD - ĐT NGUYỄN VINH HIỂN về vấn đề này.

Nguồn: vtv.vn

Đổi mới nội dung, chương trình, phương pháp dạy và học ở tất cả cấp học, bậc học là thông điệp Chủ tịch Nước Trương Tấn Sang gửi ngành GD - ĐT nhân dịp năm học mới. Xin Thứ trưởng cho biết cụ thể năm học này ngành sẽ tập trung vào những vấn đề bức xúc nào trong nội dung, chương trình giáo dục đang quá tải hiện nay?

Chúng tôi hiểu rất rõ, sự quá tải lâu nay gây bức xúc trong ngành và toàn xã hội bởi rất nhiều nguyên nhân. Quá tải vì thời gian dạy học ít nhưng lượng kiến thức đòi hỏi phải trang bị cho các em lại nhiều. Đến nay chúng ta mới có đủ thời gian chuẩn bị và tập hợp ý kiến, trí tuệ, tâm huyết của toàn ngành để thực hiện giảm tải một cách mạnh mẽ và sâu sắc. Cụ thể, việc giảm tải trong năm học 2011 - 2012 sẽ tập trung vào 5 nhóm nội dung chính:

Thứ nhất, giảm tải những kiến thức có cùng nội dung nhưng được viết trong chương trình SGK để giảng dạy ở nhiều môn học khác nhau. Ví dụ, cùng bài trạng thái của chất đã có trong SGK môn Hóa học 8 lại có cả trong SGK môn Vật lý.

Thứ hai, những nội dung trùng lặp dạy cả ở lớp dưới và lớp trên do chưa lường hết hạn chế của cách xây dựng chương trình SGK theo quan điểm đồng tâm. Ví dụ, cùng là bài hàm số bậc nhất và bậc hai có trong Toán 10 và cả trong Chương II, Đại số 9.

Thứ ba, những bài tập, câu hỏi yêu cầu vận dụng kiến thức quá sâu, không phù hợp trình độ nhận thức và tâm sinh lý lứa tuổi học sinh. Ví dụ: ở cấp Tiểu học không yêu cầu học sinh xây dựng tiểu phẩm khi học môn Đạo đức; ở môn Địa lý 6 (bài 18) có câu hỏi 2 về tại sao lại có sự khác nhau giữa khí hậu đại dương và lục địa, câu hỏi này yêu cầu kiến thức chuyên sâu, không phù hợp với học sinh lớp 6.

Thứ tư, việc giảm tải cũng quan tâm đến các kiến thức mang đặc điểm địa phương. Ví dụ, đối với môn Công nghệ thì ở các thành phố có thể dạy về kỹ thuật trồng cây cảnh hay kỹ thuật thủy canh thay vì phải dạy kiến thức về trồng cây gây rừng.

Thứ năm, những bài học trước đây sắp xếp chưa hợp lý nay sẽ được sắp xếp lại. Điều này rõ nhất ở môn Mỹ thuật cấp THCS...

Với việc giảm tải như vậy, liệu chất lượng giáo dục năm học 2011 - 2012 có khả quan hơn các năm trước không, thưa Thứ trưởng?

Chủ trương của Bộ GD - ĐT là cắt giảm mà vẫn giữ được yêu cầu tính thống nhất của chương trình SGK. Giảm tải không có nghĩa là cắt chương trình một cách cơ học mà tiến hành điều chỉnh nội dung dạy học, chỉ cắt những phần không hợp lý, vẫn phải giữ được tính logic của kiến thức và tính thống nhất của nội dung môn học. Vì thế, chúng tôi tin rằng, việc giảm tải lần này khắc phục được sự nhàm chán cho học sinh do phải học các kiến thức trùng lặp và giảm bớt việc dạy thêm, học thêm... Giảm tải cũng sẽ giúp giáo viên và học sinh có thêm thời gian dạy và học tốt hơn các yêu cầu kiến thức phổ thông cần thiết hoặc rèn luyện kỹ năng sống...

Mục tiêu cuối cùng của chúng ta khi thực hiện giảm tải chính là để nâng cao chất lượng giáo dục. Lâu nay chúng ta vẫn đánh giá chất lượng giáo dục thông qua việc đánh giá kiến thức văn hóa của học sinh. Vì thế, mới nảy sinh xu hướng học nhồi nhét, quá đề cao thành tích trong các kỳ thi... Chúng tôi cho rằng để nâng cao chất lượng giáo dục còn phải chú ý hơn nữa đến việc rèn luyện nhân cách cho học sinh. Tăng cường giáo dục kỹ năng sống, đạo đức, sức khỏe, khả năng tự lập và khả năng sáng tạo giải quyết các vấn đề trong học tập và trong cuộc sống. Có như vậy, học sinh mới có được hứng thú và phương pháp để tự học suốt đời.

Để có chất lượng giáo dục như Thứ trưởng vừa nói thì vai trò của người thầy rất quan trọng. Năm học này, Bộ GD - ĐT sẽ có chính sách như thế nào giúp các thầy cô giáo làm tròn trọng trách của mình?

Vừa qua, Nhà nước đã có một số đổi mới về chế độ, chính sách để giáo viên yên tâm hơn với nghề. Ngành Giáo dục tiếp tục triển khai cuộc vận động “Mỗi thầy cô giáo là một tấm gương đạo đức, tự học và sáng tạo” và một số cuộc vận động khác để giáo viên tham gia, trong đó có tổ chức các hoạt động đổi mới phương pháp dạy học theo hướng tích cực. Đồng thời, Bộ GD - ĐT sẽ tập trung thực hiện quy hoạch đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục; tổ chức bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho cán bộ quản lý, giáo viên các cơ sở giáo dục. Năm học 2011 - 2012 cũng là năm học đầu tiên ngành GD - ĐT triển khai chương trình phát triển các trường sư phạm giai đoạn 2011 - 2020.

Xin cám ơn Thứ trưởng!

Dũng Hiếu thực hiện