Không thể áp đặt một mức lương

26/10/2011 17:56

(VTC News) – Bà Trương Thị Mai cho rằng, trong tương lai Nhà nước chỉ nên công bố lương tối thiểu ngành bởi nền kinh tế của chúng ta vận hành theo cơ chế thị trường không thể áp đặt một mức lương được.

Bên hành lang Quốc hội hôm nay (26/10), Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai dành cho báo chí một số ý kiến và thông tin xung quanh vấn đề tiền lương.

	Bà Trương Thị Mai

- Thưa bà, theo khảo sát của Bộ Nội vụ mới đây, công chức hiện nay nhận mức lương chỉ đáp ứng được 50% nhu cầu tối thiểu, không đủ để tái tạo sức lao động, bà nghĩ sao về vấn đề này?

Khảo sát vừa rồi của Bộ Nội vụ về tiền lương công chức nhưng tôi nghĩ không chỉ với đối tượng này, tiền lương cho người lao động cũng là vấn đề mà năm tới cải cách tiền lương cho 10 năm chúng ta sẽ phải xem xét tổng thể.

Hiện nay, quan điểm về tiền lương phải tính đúng sức lao động trong nền kinh tế thị trường có sự quản lý của nhà nước. Theo đó, hiện đang chuẩn bị sửa Bộ luật lao động và phải có một số điều chỉnh, ví dụ tiền lương phải là sự thỏa thuận giữa người sử dụng lao động và người lao động.

Vì vậy, bộ luật Lao động phải bổ sung thêm một số điều quy định vai trò của nhà nước trong vấn đề tiền lương, trong đó giá cả sức lao động có sự quản lý của Nhà nước như thế nào? Ví dụ như nhà nước phải đưa ra cơ chế để thông tin cho người lao động biết tiền lương trong vùng đối với các ngành nghề trong từng giai đoạn như thế nào, để người lao động có thông tin, trên cơ sở đó khi ký hợp đồng lao động người ta có thể cân nhắc thỏa thuận với chủ sử dụng lao động về vấn đề tiền lương.

Nhà nước cũng phải đưa ra các cơ chế để hỗ trợ cho thỏa thuận của người lao động. Nhà nước cũng phải quy định thang lương, bảng lương để đăng ký kiểm tra, kiểm soát hoặc Nhà nước phải quy định về cách thức trả lương… - trong quá trình đảm bảo tính hợp lý trong trả tiền lương cho người lao động.

Xung quanh vấn đề tiền lương và tiền lương tối thiểu đối với người lao động, trong quá trình sửa đổi luật lao động lần này cũng phải cụ thể hơn, phải rõ ràng hơn nhằm mục đích người lao động và chủ sử dụng lao động phải được thỏa thuận trên cơ sở hợp lý, trên cơ sở lương phải đúng sức lao động có sự tham gia của nhà nước.

Bên cạnh đó, nhà nước sẽ định kỳ công bố tiền lương tối thiểu - được xem như mức sàn tối thiểu, mức sống tối thiểu để người lao động, chủ sử dụng lao động có thể căn cứ vào đó để có thể xem xét, thỏa thuận về tiền lương.

Tuy nhiên, tiền lương tối thiểu phải hướng tới một việc không để người chủ sử dụng lao động lạm dụng xem đó là lương tham chiếu để quyết định. Hiện đây là tình trạng chung đối với các doanh nghiệp đặc biệt là đối với các doanh nghiệp FDI, người ta sử dụng lương tối thiểu như là lương tham chiếu, việc đó Nhà nước phải can thiệp. Vì nếu lương tối thiểu chúng ta công bố khoảng 1,9- 2 triệu thì doanh nghiệp có thể trả hơn mức đó một chút - đó không phải là mức đảm bảo sự công bằng hợp lý đối với người lao động.

- Theo bà bây giờ xác định giá trị thực của sức lao động trên cơ sở nào và tiêu chí nào?

Tôi có nói vai trò của Nhà nước tham gia vào vấn đề này rất quan trọng. Trong dự thảo luật lần này có đưa ra những quy định là Nhà nước phối hợp với tổ chức đại diện cho người lao động là công đoàn định kỳ hàng tháng, 3 tháng, 6 tháng  hoặc hàng năm để đưa ra các thông tin công khai minh bạch về tiền lương.

Ví dụ vùng Đông Nam Bộ hiện nay mức lương cho ngành dệt may khoảng 4 triệu, 5 triệu là hợp lý thì đó được xem như lương mẫu, trên cơ sở đó người lao động có thông tin để người ta biết rằng mức lương hiện nay người chủ đang trả cho người ta đã thực sự hợp lý hay chưa, đúng với thị trường lao động ở khu vực đó hay chưa?

Quá trình sửa đổi luật lao động lần này nhằm mục đích người lao động và chủ sử dụng lao động phải được thỏa thuận mức lương trên cơ sở hợp lý, trên cơ sở lương phải đúng sức lao động (Ảnh: Internet)

Tôi nghĩ những việc này bây giờ chúng ta chưa làm nhưng sắp tới Nhà nước và tổ chức đại diện cho người lao động phải cố gắng làm, làm như thế để người lao động mới có cơ sở, hoặc là người đại diện cho người lao động ngay tại từng doanh nghiệp mới có cơ sở để người ta đưa ra các thỏa thuận, đưa ra thương lượng hoặc để ký kết hợp đồng lao động.

- Có một thực tế giữa người lao động và người chủ sử dụng lao động là: người lao động muốn tăng lương nhưng chủ sử dụng lao động lại không muốn tăng lương?

Đúng như vậy, trong các mối quan hệ nếu bên nào cũng muốn tăng lợi ích của mình là rất khó, vì phải có vai trò của bên thứ ba đó là Nhà nước và vai trò của tổ chức đại điện cho người lao động.

Phải cố gắng đưa ra các thông tin, thông tin này không mang tính chất áp đặt mà để nghiên cứu, định hướng như vậy người lao động biết để ký kết mức lương có thể thấp hoặc cao hơn nhưng không quá cách biệt như hiện nay.

- Chỉ số giá tiêu dùng đang tăng như hiện nay thì mức lương đưa ra liệu có hợp lý?

Phải nói rằng lâu nay chỉ số giá tiêu dùng của chúng ta tăng liên tục trong nhiều năm, nó làm cho nền kinh tế của chúng ta không ổn định. Bắt đầu từ năm sau khi chỉ số giá tiêu dùng quay trở lại một con số, chúng ta đang đưa ra mục tiêu như vậy, với mục tiêu ổn định này thì tiền lương của chúng ta hoàn toàn có thể tính toán được và có thể đưa ra công bố thông tin được.

- Thưa bà, quy định mức lương cứng cho từng khu vực liệu có ổn không trong bối cảnh trượt giá, lạm phát tăng cao?

Trước mắt tình hình kinh tế của chúng ta vẫn chưa đạt được sự ổn định, từng vùng mức sống còn đang tương đối có mức chênh lệch khác nhau, chúng ta công bố lương theo vùng là hợp lý.

Trong tương lai, có lẽ phát triển kinh tế của các vùng cũng có sự cách biệt nhất định, chứ không thể nào nông thôn đồng bằng là như nhau được, chúng ta sẽ tiếp tục duy trì.

Trong bộ luật lao động sửa đổi lần này cũng có quy định việc Nhà nước sẽ công bố lương tối thiểu vùng và chia ra khoảng 2 -3 vùng, tôi nghĩ như vậy cũng không nhiều lắm.

Mức lương cách biệt phải tính toán cho hợp lý nhưng chúng tôi đang khuyến khích công bố lương tối thiểu ngành vì thực ra đa số là chúng ta chỉ rơi vào ngành yếu thế, đặc biệt ngành sử dụng nhiều lao động lương thấp, thu nhập thấp như da giầy, dệt may… Còn khu vực sử dụng lao động công nghệ kỹ thuật cao người ta lương cao không cần đến công bố lương tối thiểu của Chính phủ.

Trong tương lai nhà nước chỉ nên công bố lương tối thiểu chỉ để bảo vệ khu vực này thôi (ngành – PV), còn nền kinh tế của chúng ta vận hành theo cơ chế thị trường không thể áp đặt một mức lương được. Các nước khác người ta chỉ bảo vệ khu vực lao động yếu thế thôi còn khu vực khác như cán bộ công chức hoạt động bình  thường.

- Xin cảm ơn bà!

Về tăng lương đối với công chức, viên chức nghỉ hưu, Chủ nhiệm Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội Trương Thị Mai cho biết, năm sau (2012) luật bảo hiểm xã hội cũng sẽ sửa đổi, chính sách quan trọng nhất trong luật bảo hiểm xã hội là chính sách hưu trí mà chính sách hưu trí sửa đổi sẽ mang tính chất dài hạn hơn đồng bộ hơn. Theo bà Mai, hiện nay nhiều chính sách khác nhau làm chính sách hưu trí của chúng ta không đồng bộ, không thống nhất và còn bất cập. Việc sửa đổi luật sẽ xem lại các chính sách sẽ xem hưu trí là trụ cột an sinh xã hội số một để cho người lao động đến một độ tuổi nào đó không còn lao động được nữa phải có thu nhập bù đắp để sống được ổn định.

 Trần Vũ (ghi)

Ý kiến bạn đọc

Cách tăng tiền lương thiết thực nhất - 26/10/2011

Tại ThaiLan nhu cầu tối thiểu là 3000bat/thang , lao động phổ thông lương 10.000bat/thang .Ai đi làm là đều có dư . nên xe cộ tối ngũ họ để ngoài đường cũng không mất , đi chợ họ bỏ đại xe đâu đó chả tốn tiền gởi xe cũng chả có mất . Chính phủ tạo điều kiện thu nhập cho cả loại lười lao động , như bọn gái gọi , trao gọi thu nhập cũng rất cao . Trong xóm tôi có thuê phòng trọ , công nhân họ nói thèm nải chuối cũng không dám ăn , dành tiền trả tiền nhà trọ , gởi về quê . Nếu trong gia đình ai cũng có điều kiện làm và thu nhập đều trên mức nhu cầu thì cảnh công nhân sống tặn tiện đến mức quá đau lòng như hiện nay sẽ không còn . Thế giới sẽ kính trọng Việt nam hơn nữa . Trộm cắp chắc chắn sẽ giãm . Theo tôi nghĩ , trong vấn đề tiền lương điều quan trọng nhất là giá cả sinh hoạt : ổn định giá cả là cách tăng tiền lương thiết thực nhất . Một kg thịt heo 30.000 nay 60.000 tăng 100% , nhà nước mới ngồi bàn tăng lương vài phần % . Bàn cách giãm lương à . thiệt là buồn . Tiền lương thực sự tăng khi tốc độ tăng tiền lương cao hơn tốc độ tăng của giá cả . Tình trạng ngồi bàn cách giãm tiền lương như hiện nay hãy thay bằng những cuộc họp tăng tiền lương theo đúng nghĩa của nó . Chúc đất nước ta mau giàu mạnh thể hiện ở mức sống cao của người nghèo . kính .

(nguyen ngo)